Wpływ raportów środowiskowych na decyzje biznesowe i podejmowanie odpowiedzialności przez firmy

Społeczna odpowiedzialność biznesu to koncepcja, zgodnie z którą przedsiębiorstwa w swojej działalności muszą uwzględnić szeroki wachlarz interesów społecznych. Koncepcja ta doprowadziła do zmian w zakresie rachunkowości.

Zapotrzebowanie ze strony odbiorców na informacje dotyczące aspektów środowiskowych sprawiło, że powstała zielona rachunkowość, zwana również rachunkowością ekologiczną. Jej zadaniem jest dostarczenie informacji niezbędnych do przygotowania raportów dotyczących relacji przedsiębiorstwa ze środowiskiem. 

Czym są raporty środowiskowe?

Raporty środowiskowe, zwane również raportami OOŚ, to raporty mające na celu przekazanie informacji dotyczących działalności środowiskowej danego przedsiębiorstwa. Publikowane są okresowo na potrzeby szerokiego grona interesariuszy zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych. 

W raportach tego typu ujawnione zostają informacje o wpływie przedsiębiorstw na środowisko naturalne, a także wyniki prowadzonych w nich działań proekologicznych. Raporty środowiskowe powinny cechować się odpowiednią jakością i użytecznością. Ich sporządzanie i publikowanie pozwala przede wszystkim:

• ujawnić informacje będące podstawą oceny przedsiębiorstwa z punktu widzenia jego środowiskowej odpowiedzialności, 
• dostarczyć użyteczne dane akcjonariuszom, ułatwiając im podejmowanie decyzji biznesowych, 
• propagować środowiskowe inicjatywy podejmowane przez przedsiębiorstwo, 
• ustalać i korygować politykę środowiskową, cele oraz planowane działania na rzecz środowiska  naturalnego w przedsiębiorstwie, 
• motywować i zachęcać kadrę zarządzającą oraz pracowników do podejmowania działań sprzyjających ochronie środowiska naturalnego. 

Raport OOŚ stanowi nieodłączny element procedury oceny oddziaływania na otoczenie przedsięwzięć, które mogą mieć impakt na środowisko i dla których konieczne jest uzyskanie decyzji środowiskowej, znanej także jako decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach. 

Kto powinien tworzyć raporty środowiskowe?

Raporty środowiskowe powinny zostać stworzone przez wykonawców przedsięwzięć, które:

• zawsze znacząco oddziałują na środowisko, 
• potencjalnie znacząco oddziałują na środowisko.

Dla przedsięwzięć zawsze znacząco oddziałujących na środowisko sporządzenie stosownego raportu jest konieczne za każdym razem. W wypadku przedsięwzięć o tylko potencjalnym oddziaływaniu, o obowiązku sporządzenia raportu decyduje właściwy organ, po wcześniejszym zasięgnięciu opinii:

• regionalnego dyrektora ochrony środowiska, 
• właściwego organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej, 
• organu właściwego do wydania oceny wodnoprawnej, 
• organu właściwego do wydania pozwolenia zintegrowanego. 

Raport środowiskowy musi być sporządzony przez specjalistę posiadającego stosowne wykształcenie i doświadczenie. Osoba taka powinna: 

• legitymować się dyplomem ukończenia studiów pierwszego lub drugiego stopnia bądź jednolitych studiów magisterskich na kierunkach związanych z kształceniem w obszarze nauk;
  • ścisłych z dziedziny nauk chemicznych, 
  • przyrodniczych z dziedziny nauk biologicznych i nauk o Ziemi, 
  • technicznych z dziedziny nauk technicznych z biotechnologii, górnictwa i geologii inżynierskiej lub inżynierii środowiska, 
  • rolniczych, leśnych i weterynaryjnych lub
• legitymować się dyplomem ukończenia studiów pierwszego lub drugiego stopnia bądź jednolitych studiów magisterskich i:
  • mieć co najmniej pięcioletnie doświadczenie w pracy w zespołach przygotowujących raporty środowiskowe lub prognozy oddziaływania na środowisko, 
  • móc wykazać udział w przygotowaniu co najmniej pięciu raportów o oddziaływaniu przedsiębiorstwa na środowisko naturalne lub prognoz oddziaływania na środowisko. 

W jaki sposób raporty środowiskowe mogą wpływać na podejmowane decyzje biznesowe? 

Konieczność dokonania analizy danych w celu sporządzenia raportu środowiskowego pozwala przedsiębiorstwu lepiej zrozumieć swoje procesy i ocenić ryzyko, a także dostrzec nowe szanse. 

Dzięki precyzyjnemu określeniu wpływu prowadzonej działalności na środowisko naturalne możliwe jest zidentyfikowanie obszarów, w których warto dokonać optymalizacji lub przeprowadzić rewolucyjne zmiany.  Raporty środowiskowe przyczyniają się do:

• poprawy efektywności energetycznej, 
• ograniczenia emisji dwutlenku węgla i innych gazów cieplarnianych oraz zanieczyszczeń, 
• stworzenia nowych designów produktów. 

Przyjęcie dobrej strategii w zakresie ekologii przekłada się na efektywność przedsiębiorstwa i pomaga mu uzyskać lepsze wyniki finansowe. Jest to możliwe między innymi poprzez wyznaczenie jasnych celów redukcji emisji dwutlenku węgla – z przeprowadzonych analiz wynika, że przedsiębiorstwa, które tego dokonały, wykazują wyższy zwrot z zaangażowania kapitału w porównaniu do konkurencji. 

Dzięki wpływowi raportów środowiskowych można zaobserwować wyraźny wzrost inwestycji w energetykę odnawialną, a także rozwój innowacyjnych produktów i projektów obniżających negatywny wpływ na środowisko przedsiębiorstw zarówno w Polsce, jak i w innych krajach Europy.